تنها یک هفته پس از انتشار اخبار رسوایی کمبریج آنالیتیکا، فیسبوک به جمعآوری تاریخچهی تماس و اطلاعات پیامهای کاربران گوشیهای اندروید متهم شده است.
فیسبوک برای سالها مشغول جمعآوری تاریخچهی تماس و اطلاعات پیامهای کوتاه از گوشیهای اندروید بوده است. تعدادی از کاربران توییتر گزارش دادهاند که با دریافت فایل دادهی قابل دانلود خود از فیسبوک، تاریخچهی تماسهای ماهها یا سالهای گذشتهشان را در آن مشاهده کردهاند. رسوایی اخیر فیسبوک و کمبریج آنالیتیکا موجبات نگرانی برخی از کاربران این شبکهی اجتماعی را فراهم آورده است و آنها را وا داشته تا تمام دادههایی را که فیسبوک در حساب کاربری آنها ذخیره کرده است، دریافت کنند. در نتیجهی انجام این کار، برخی کاربران نگرانی بیشتری پیدا کردهاند.
مت جانسون، یکی از کاربران توییتر، در این باره نوشته است:
اوه، فایل زیپ حذفشدهی فیسبوک من حاوی اطلاعات تکتک تماسهای تلفنی و پیامهایی بود که تقریبا در یک سال گذشته داشتم.
در همین رابطه کاربر دیگری به نام دیلان مککای میگوید:
این فایل به طریقی تمام تاریخچهی تماسهای من با یکی از اعضای خانوادهام را در اختیار داشت.
علاوه بر این دو نفر، کاربران دیگری نیز به موارد مشابهی اشاره کرده و اظهار داشتهاند که ظاهرا مخاطبان نزدیک نظیر اعضای خانواده، تنها کسانی بودهاند که فیسبوک سوابق تماسهای آنها را ردگیری کرده است.
به گزارش وبسایت Ars Technica، فیسبوک از کاربران اندروید درخواست میکند تا به مخاطبان، اطلاعات پیامها و تاریخچهی تماس آنها در گوشی دسترسی داشته باشد تا الگوریتم دوستان پیشنهادی را بهبود دهد و بین مخاطبان کاری و دوستان صمیمی و نزدیک تمایز قائل شود. به نظر میرسد فیسبوک این دادهها را از طریق اپلیکیشن مسنجر خود جمعآوری کرده است. این اپلیکیشن برخی اوقات کاربران اندروید را تشویق میکند تا بهعنوان کلاینت پیشفرض پیام کوتاه از آن استفاده کنند. فیسبوک اخیرا مشغول تشویق کاربران به «آپلود پیوستهی» اطلاعات مخاطبان از جمله تاریخچهی پیامها و تماسها بوده است؛ با این حال، هنوز مشخص نیست که این تشویق چه زمانی در ارتباط با جمعآوری دادههای تاریخی ظاهر شده است.
با این وجود مسئله به همین جا ختم نمیشود و Ars Technica به جنبهی دشوار جمعآوری این اطلاعات که فیسبوک در سالهای اخیر با آن مواجه بوده است، اشاره میکند. در واقع اگر هنگام نصب نسخههای قدیمیتر فیسبوک بهخصوص پیش از اندروید ۴.۱ (جلی بین) روی گوشی اندروید خود با دسترسی آن به مخاطبان موافقت کرده باشید، بهصورت پیشفرض مجوز دسترسی به اطلاعات تماسها و پیام را نیز صادر کردهاید. ساختار مجوزها در نسخهی ۱۶ رابط برنامهنویسی اندروید تغییر کرد؛ اما اپلیکیشنهای اندروید در صورتی که با نسخههای پیشین رابط برنامهنویسی نوشته شده بودند، میتوانستند این محدودیت را دور بزنند. در نتیجه، رابط برنامهنویسی فیسبوک میتوانست همچنان به اطلاعات تماسها و پیامها دسترسی داشته باشد. گوگل نسخهی ۴ رابط برنامهنویسی اندروید را در اکتبر ۲۰۱۷ از رده خارج کرد.
فیسبوک به این موضوع واکنش نشان داده است؛ اما در پاسخ خود اشاره کرده هنگامی که کاربر مخاطبان خود را در اپلیکیشنهای اجتماعی آپلود کند، دسترسی این اپلیکیشنها به تاریخچهی تماسهای گوشی مسئلهای طبیعی محسوب میشود. سخنگوی فیسبوک در واکنش به این مسئله به وبسایت Ars Technica گفت:
مهمترین وظیفهی اپلیکیشنها و سرویسهایی که در برقراری ارتباط به شما کمک میکنند، سادهسازی یافتن افرادی است که خواهان ارتباط با آنها هستید. بنابراین، هنگامی که برای اولین بار روی گوشی خود وارد یک اپلیکیشن پیامرسان یا شبکهی اجتماعی میشوید، بسیار طبیعی است که آپلود مخاطبان گوشی شما آغاز شود.
با این حال، جمعآوری تاریخچهی تماس و اطلاعات پیامهای کوتاه بدین شکل در دستگاههای آیاواس مشاهده نشده است. در واقع فیسبوک به لطف نظارتهای حریم شخصی اپل قادر به جمعآوری اطلاعات نبوده است. هرچند اپل به برخی از اپلیکیشنهای ویژه اجازه میدهد تا به شکل محدود و برای انجام امور خاص نظیر مسدود کردن تماسها یا پیامهای اسپم به این اطلاعات دسترسی داشته باشند؛ اما این اپلیکیشنها باید بهصورت ویژه از طریق فرآیندی که مشابه فعالسازی صفحهکلیدهای شخص ثالث است، اجازهی انجام چنین کارهایی پیدا کنند. اکثر اپلیکیشنهای آیاواس قادر به دسترسی به تاریخچهی تماس یا پیامهای کوتاه نیستند و اپلیکیشن فیسبوک آیاواس نمیتواند چنین اطلاعاتی را از روی یک دستگاه آیفون جمعآوری کند.
احتمالا فیسبوک باید دربارهی این مسئله توضیحات بیشتری ارائه دهد؛ بهخصوص آنکه باید مشخص شود آیا کاربران اندروید با موافقت دربارهی دسترسی فیسبوک به تماسها و پیامها، واقعا میدانستند که اجازهی جمعآوری چه اطلاعاتی را به این شبکهی اجتماعی میدهند یا نه.
جمعآوری اطلاعات توسط فیسبوک زمانی مطرح میشود که این شبکهی اجتماعی درگیر رسوایی کمبریج آنالیتیکا است. هفتهی گذشته اعلام شد که یک شرکت بریتانیایی تحلیل داده، اطلاعات شخصی بیش از ۵۰ میلیون کاربر فیسبوک را بدون اطلاع آنها به دست آورده است. فیسبوک در سالهای اخیر نظارتهای حریم شخصی خود را تغییر داده تا از وقوع چنین حوادثی جلوگیری کند؛ اما این شرکت به علت سهلانگاری در رویداد اخیر در معرض شدیدترین انتقادات قرار دارد. مارک زاکربرگ، مدیرعامل فیسبوک، برای ارائهی توضیحات دربارهی چگونگی دسترسی به اطلاعات شخصی کاربران بدون رضایت آنها به پارلمان بریتانیا احضار شده است.